ستفاده از پرواز سنجاقک در ساخت هلیکوپتر نمونه‌ای از فناوری اقتباس از طبیعت (Biomimicry) است. در این روش، مهندسان و طراحان با الهام گرفتن از راه حل‌های موجود در طبیعت، سعی در حل مشکلات و بهبود فناوری‌ها دارند. پرواز سنجاقک به دلیل توانایی مانور بسیار بالا و پرواز درجا (Hovering) مورد توجه قرار گرفته و در طراحی هلیکوپترها و پهپادها الهام‌بخش بوده است.
فناوری اقتباس از طبیعت، یا Biomimicry، یک رویکرد نوآورانه است که به دنبال الگوها و استراتژی‌های یافت شده در طبیعت برای حل چالش‌های انسانی است. این رویکرد بر این ایده استوار است که طبیعت طی میلیاردها سال تکامل، راه حل‌های کارآمد، پایدار و سازگار با محیط زیست را برای مشکلات مختلف توسعه داده است.
مثال پرواز سنجاقک و هلیکوپتر
در مورد خاص پرواز سنجاقک و الهام‌گیری برای ساخت هلیکوپتر، چند نکته کلیدی وجود دارد:
- مانورپذیری بالا: سنجاقک‌ها به دلیل توانایی مانور فوق‌العاده‌شان مشهور هستند. آن‌ها می‌توانند به سرعت جهت خود را تغییر دهند، به صورت عمودی بالا و پایین بروند، درجا پرواز کنند و حتی به عقب پرواز کنند. این توانایی‌ها ناشی از طراحی بال‌های آن‌ها و مکانیسم پیچیده کنترل پرواز است.
- بال‌های سنجاقک: بال‌های سنجاقک از نظر ساختاری بسیار جالب هستند. آن‌ها دارای سطح ناهمواری هستند که به بهبود آیرودینامیک کمک می‌کند. همچنین، بال‌های جلویی و عقبی سنجاقک به طور مستقل از هم حرکت می‌کنند، که این امکان را به آن‌ها می‌دهد تا کنترل دقیقی بر روی پرواز خود داشته باشند.
- هلیکوپترها: مهندسان با مطالعه دقیق پرواز سنجاقک، سعی کرده‌اند تا این ویژگی‌ها را در طراحی هلیکوپترها پیاده‌سازی کنند. به عنوان مثال، تلاش‌هایی برای ساخت هلیکوپترهایی با روتورهای هم‌محور و کنترل مستقل بال‌ها انجام شده است تا مانورپذیری آن‌ها افزایش یابد.
- مزایای Biomimicry در طراحی هلیکوپتر:
- بهبود کارایی: با الهام از طراحی بال‌های سنجاقک، می‌توان روتورهای هلیکوپتر را به گونه‌ای طراحی کرد که کارایی سوخت بیشتری داشته باشند.
- کاهش صدا: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که با تقلید از ساختار بال‌های سنجاقک، می‌توان صدای تولید شده توسط هلیکوپترها را کاهش داد.
- افزایش مانورپذیری: با استفاده از مکانیسم‌های کنترلی مشابه سنجاقک، می‌توان هلیکوپترهایی با قابلیت مانور بیشتر ساخت که برای کاربردهای خاص مانند امداد و نجات و عملیات نظامی مناسب باشند.
نمونه‌های دیگر Biomimicry
علاوه بر هلیکوپترها، Biomimicry در زمینه‌های مختلف دیگری نیز کاربرد دارد:
- معماری: الهام از لانه‌های موریانه برای طراحی سیستم‌های تهویه مطبوع کارآمد در ساختمان‌ها.
- مواد: الهام از پوست کوسه برای ساخت سطوح ضد باکتری و کاهش اصطکاک در کشتی‌ها.
- رباتیک: الهام از حرکت مارمولک‌ها برای ساخت ربات‌هایی که می‌توانند از دیوار بالا بروند.
Biomimicry یک رویکرد قدرتمند برای نوآوری است که می‌تواند به ما در حل چالش‌های پیچیده و ایجاد فناوری‌های پایدارتر کمک کند. با دقت در طبیعت و الگوهای آن، می‌توانیم راه حل‌های خلاقانه‌ای برای مشکلات خود پیدا کنیم.