(به مشرکان) بگو که آنچه در آسمانها و زمین است ملک کیست؟ (اگر آنها نگویند) تو باز گو همه ملک خداست که بر خویش رحمت و بخشایش را فرض و لازم کرده، البته شما را در روز قیامت که بیهیچ شک خواهد آمد جمع میگرداند، ولی کسانی که خود را به زیان افکندند ایمان نمیآورند.آنعام ۱۲
نکته ها
موضوع وجوب رحمت بر خدا، در قرآن دوبار آنهم در این سوره (آیات ۱۲ و ۵۴) آمده است.
جملهى «لا رَیْبَ فِیهِ»، هم دربارهى قرآن آمده است، هم دربارهى قیامت.
به جاى استدلال، در پى هوا و هوس بودن و به جاى اولیاى خدا، سراغ طاغوت رفتن و به جاى ایمان و اعتقاد به آخرت، کفر ورزیدن و به جاى تسلیمِ نور، تسلیمِ نار شدن، خسارت عظیم کفّار است.
خداوند همان گونه که بر ما تکالیفى واجب کرده است، وظایفى را هم بر خود مقرّر فرموده؛ از جمله: هدایت کردن: «إِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدى» «۱»، رزق دادن: «عَلَى اللَّهِ رِزْقُها» «۲»، لطف کردن: «کَتَبَ عَلى نَفْسِهِ الرَّحْمَهَ» «۳» و پیروزى وغلبهى دین خدا: «کَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَ رُسُلِی» «۴» ولى زمینهى بهرهمند شدن از رحمت الهى، رحم به بندگان است. چنانکه در حدیث آمده است: «مَن لا یَرْحَم لا یُرحَم» «۵»
سلمان از پیامبر صلى الله علیه و آله نقل کرده که فرمود: «رحمت خداوند، صد درجه دارد، یک درجهى آن، منشأ همهى الطاف الهى در دنیا شده است، خداوند در قیامت، با همهى صد درجه رحمت
«۱». لیل، ۱۲٫
«۲». هود، ۶٫
«۳». انعام، ۱۲٫
«۴». مجادله، ۳۱٫
«۵». کنزالعمّال، ج ۳، ص ۱۶۲ وتفسیر فىظلالالقرآن.
جلد ۲ – صفحه ۴۲۱
خود با مردم معامله خواهد کرد». «۱»
قرآن، رحمت الهى را بر همه چیز شامل مىداند: «رَحْمَتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ» «۲» و این رحمت، مصداقهاى فراوانى دارد، از جمله:
باران: «یُنَزِّلُ الْغَیْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا وَ یَنْشُرُ رَحْمَتَهُ» «۳»
شب و روز: «وَ مِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهارَ» «۴»
پیامبر: «وَ ما أَرْسَلْناکَ إِلَّا رَحْمَهً لِلْعالَمِینَ» «۵»
قرآن: «هذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ رَحْمَهٌ» «۶»
تورات: «کِتابُ مُوسى إِماماً وَ رَحْمَهً» «۷»