به نام خداوند بخشنده بخشایشگر بگو ای کافران آنچه را شما میپرستید من نمیپرستم و نه شما آنچه را من میپرستم می پرستید ونه من هرگز آنچه را شما میپرستش کرده اید می پرستم و نه شما آنچه را که من میپرستم پرستش میکنید حال که چنین است آیین شما برای خودتان و آیین من برای خودم
«شیخ طوسى» گویند: ابن عباس گوید: این سوره در جواب جماعتى از قریش نازل شده که به رسول خدا صلی الله علیه و آله گفته بودند، یک سال تو خدایان ما را عبادت کن و ما متقابلاً یک سال خداى تو را عبادت مینمائیم سپس این سوره آمد و نیز درباره آنها آیه ۶۴ سوره زمر «أَفَغَیرَ اللَّهِ تَأْمُرُونِّی أَعْبُدُ أَیهَا الْجاهِلُونَ» نازل گردید.
و نیز گویند: ولید بن مغیره و عاص بن وائل و اسود بن مطلب و امیه بن خلف به پیامبر گفته بودند ما و شما عبادت خدایان متعدد خود و خداى واحد تو را دست به دست مى چرخانیم تا این که دشمنى و کینه ما با شما از بین برود سپس این سوره نازل گردید
قُلْ یا أَیُّهَا الْکافِرُونَ «۱» لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ «۲» وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ «۳» وَ لا أَنا عابِدٌ ما عَبَدْتُّمْ «۴» وَ لا أَنْتُمْ عابِدُونَ ما أَعْبُدُ «۵» لَکُمْ دِینُکُمْ وَ لِیَ دِینِ «۶»
بگو: اى کافران! من نمىپرستم آنچه شما مىپرستید. و نه شما مىپرستید آنچه من مىپرستم. و نه من مىپرستم آنچه را شما پرستش کردهاید. و نه شما مىپرستید آنچه را من مىپرستم. (حال که چنین است) آیین شما براى خودتان و آیین من براى خودم.
نکته ها
در شأن نزول این سوره آمده است که بعضى از سران قریش به پیامبر گفتند: اى محمّد تو یک سال از آیین ما پیروى کن، ما سال بعد از تو پیروى مىکنیم. آنگاه هر کدام بهتر بود آن را ادامه مىدهیم، اما پیامبر نپذیرفت. گفتند: لااقل خدایان ما را مسّ کن و تبرّک بجوى تا ما نیز خداى ترا بپرستیم، در این هنگام این سوره نازل شد.
کلمه «قُلْ» اندکى از کینه کفار نسبت به پیامبر مىکاهد، زیرا مىفهمند که سرکارشان با خداست و پیامبر تنها مأمور است.
گاهى باید مخالفان را به حال خود رها کرد و گفت: «لَکُمْ دِینُکُمْ» چنانکه در سوره قصص آیه ۵۵ مىخوانیم: «لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ» و این نوعى تحقیر و تهدید است نه اجازه براى هر نوع عمل و عقیده.
جلد ۱۰ – صفحه ۶۲۱
در مواردى از قرآن تکرار براى تأکید است، نظیر: «کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ» «۱» و «فَقُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ ثُمَّ قُتِلَ کَیْفَ قَدَّرَ» «۲» در این سوره نیز تکرار مىتواند براى تأکید باشد تا مشرکان از تسلیم شدن مسلمانان قطع امید کنند و مىتواند براى تلقین استقامت به مؤمنان باشد تا در مواضع خود پایدار بمانند.
خبر از ایمان نیاوردن گروهى از کفار، بارها در قرآن مطرح شده است، از جمله آنها آیه ششم سوره بقره و آیه هفتم سوره یس است که با صراحت مىفرماید: «فَهُمْ لا یُؤْمِنُونَ»*
پیام ها
۱- پیامبر اکرم امین وحى است و هر چه به او نازل شود بازگو مىکند. «قُلْ»
۲- مسلمانان باید در برابر پیشنهادات غیر منطقى، صریح و قاطع پاسخ بگویند و دشمنان را از خود مأیوس نمایند. «لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ»
۳- به نام وحدت، نباید از اصول و ارزشها سرپیچى کرد. «لا أَعْبُدُ ما تَعْبُدُونَ»
۴- دنیاى کفر باید از تسلیم شدن مسلمانان مأیوس باشد. لا أَعْبُدُ … وَ لا أَنا عابِدٌ